Cambridge Analytica hield de gemoederen de afgelopen tijd flink bezig. Het databedrijf verzamelde gegevens van miljoenen gebruikers van Facebook. Volgens John Harris van de Guardian wist het platform dit al in 2014. Toch deed Mark Zuckerberg weinig moeite om in te grijpen en om gebruikers te informeren over deze ongeoorloofde actie. Tussen 2010 en 2011 waarschuwde Sandy Parakilas, operation manager bij Facebook, al voor de lakse manier waarop de gegevens van gebruikers werden beschermd. Zelfs toen onlangs de beerput werd opengetrokken, en de hele wereld meegenoot van de dirty tricks van Cambridge Analytica, liet Zuckerberg pas wat van zich horen toen de aandelen dramatisch kelderden.
Geld verdienen
Dit gedrag bewijst dat het bij Facebook niet gaat om mensen met elkaar te verbinden. Het kan voor de meesten die zich er een beetje in hebben verdiept toch geen verrassing meer zijn dat de huidige internettechnologie maar één doel nastreeft. Dat is zoveel mogelijk kliks, views, webpagina’s of advertenties genereren om daar geld aan te verdienen. Facebook is daarin niet de enige. Dit verdienmodel, inclusief de techniek die daaromheen is gebouwd, komt nu in de problemen. Waarom? Omdat er morele belangen gaan meespelen en dat matcht niet met elkaar. Zuckerberg kan communiceren, bijvoorbeeld excuses maken, tot hij een ons weegt, dat zal allemaal niet helpen. Het gaat nu nog maar om één ding: vertrouwen. Dat terugwinnen kan alleen wanneer hij het belang van de klant voorop stelt en dit laat zien in de praktijk. Facebook zal betrouwbaar moeten worden. En dan nog is het afwachten hoe snel het gaat en hoeveel vertrouwen hij weer ontvangt.
Ethisch vraagstuk
De commotie gaat vooral over hoe diep de beerput is bij Cambridge Analytica en wat de consequenties voor Facebook (kunnen) zijn. Wij vinden het vooral verontrustend dat Cambridge Analytica bewijst dat je met behulp van meetsystemen en zeer gericht targetten op bepaalde knoppen in de hersenen van mensen kunt drukken die hun emotie en verontwaardiging aanspreken. Hierdoor krijg je een situatie van zeer snelle overtuiging en word je dus gemanipuleerd zonder dat je het zelf in de gaten hebt. Daarbij wordt misbruik gemaakt van het feit dat steeds meer internetgebruikers geïsoleerd raken in filterbubbels – ook wel echo chambers genoemd. Tijd voor een wake-up-call: we hebben hier te maken met een van de grootste ethische vraagstukken van de 21e eeuw.
Veiligheid
De klokkenluider van Cambridge Analytica, Christopher Wylie, waarschuwde onlangs in de NRC dat de maatschappij tekort schiet: we hebben niet goed nagedacht over de grenzen van de social media. Zonder het internet kunnen we niet meer functioneren. Bedrijven als Google en Facebook zijn de nieuwe nutsbedrijven. Net als bij de ‘ouderwetse’ nutsbedrijven moet de overheid betere regels opstellen om te zorgen dat de nieuwe een publiek doel dienen. Er is volgens Wylie geen absolute tegenstelling tussen openbaar en privé. Het is een spectrum. Gebruikersvoorwaarden van social media moeten redelijk zijn en een mate van privacy bieden. De vraag moet daarom volgens Wylie niet zijn hoe je in een digitale wereld anoniem kan blijven, want gebruikersgegevens afstaan is een onlosmakelijk onderdeel van social media. De vraag moet zijn hoe je ervoor zorgt dat die gegevens veilig zijn. Dat de overheid hier een belangrijke rol in moet spelen, lijkt ons duidelijk.
Vertrouwen herstellen
Door deze affaire wordt het probleem nu wel blootgelegd en ontstaat er hopelijk een breed platform voor discussie. We zijn benieuwd in hoeverre Zuckerberg hieraan gaat deelnemen en wat hij vervolgens met de uitkomsten doet. Hij verandert nu wel het een en ander. Zo wordt het voor de gebruiker minder ingewikkeld gemaakt om te zien wat Facebook allemaal van hem of haar weet. Contactgegevens, foto’s en links kunnen ook makkelijker handmatig uit het profiel worden verwijderd. De gebruiker kan (nog) niet Facebook opdragen om bepaalde informatie te verwijderen waarover het platform beschikt maar de gebruiker zich ongemakkelijk voelt. Als dat wordt toestaan, bestaat de kans op een minder effectief verdienmodel en begint het toch weer flink te schuren. Enfin, gelukkig komt onethisch gedrag tegenwoordig vaak aan het licht en verliezen bedrijven daardoor vertrouwen. Het toont maar weer eens aan dat het voor iedere organisatie noodzakelijk is om betrouwbaar te zijn. Deze blog is eerder verschenen op Customertalk.nl.
Geef een reactie