Een golf = een golf = een golf

Stel u komt bij de Volkswagendealer. U wilt een nieuwe auto. En de klant is koning, nietwaar?
“Ik wil graag een nieuwe Golf met een zware motor,” vertelt u. U verwacht een blij gezicht te zien, want een nieuwe Golf is verkrijgbaar vanaf €23.491‎, en welk bedrijf wil dat niet verdienen? In dit geval kijkt de verkoper u echter peinzend aan. Een beetje beledigd zelfs. “Een Golf? Die verkopen we al lang niet meer.”

Het antwoord verrast u, maar u laat zich er niet door uit het veld slaan. “Hoe heten uw nieuwste auto’s dan?” vraagt u beleefd. De verkoper wordt nu duidelijk geïrriteerd: “Auto’s verkopen we ook al lang niet meer!” U kijkt om u heen, en meent in de showroom toch duidelijk nieuwe auto’s te zien. “O dat? Dat zijn Mechanische VervoersObjecten. Kortweg MVO’s.” En er zitten al lang geen motoren meer in. MVO’s worden tegenwoordig voortbewogen door Mechanische Benzine Aandrijvings Mechanismes, MBAM’s.’Hoe zou u reageren? Ik zou boos de garage uitlopen.

Welkom bij de overheid

Kunt u zich voorstellen dat een scene zoals hiervoor beschreven zich werkelijk voordoet? Nee, natuurlijk niet. Of toch? Afgelopen jaar werkte ik als communicatieadviseur voor een bedrijf gespecialiseerd in advies aan gemeenten over het Jeugddomein. Er ging een wereld voor me open. Wat een jargon! Zo had ik nog nooit van een IKC gehoord. Wat een IKC is? Dat is een soort MVO op het gebied van onderwijs.

Kijk, bij Volkswagen willen ze auto’s verkopen en meestal is dat een Golf. De Golf werd ingevoerd in 1974. We leven nu in 2018 en natuurlijk is de Golf ontzettend veranderd. Niet alleen de techniek is veel moderner, maar ook het uiterlijk. Maar voor Volkswagen zijn dat technische details waar je de klant liever niet mee lastig valt. Als je steeds de naam verandert snappen mensen er namelijk niets meer van en dat is alleen maar slecht voor de verkoop. Bij de overheid lijkt het andersom. Niet de verkoper past zich aan, nee, de gewone Nederlander dient zich aan te passen aan de overheid. En de overheid verandert namen en begrippen net zo snel als ze plannen introduceert. Dus probeerde ik als communicatieadviseur enig vat te krijgen op alle begrippen afkortingen en jargon dat de overheid tegenwoordig hanteert. En dat valt vaak niet mee.

In het jaar dat de Golf werd geïntroduceerd, ging je bijvoorbeeld nog gewoon naar de lagere school. Je zat in de klas bij een juf of een meester. In 1985 werden de lagere school en de kleuterschool samen één organisatie. Dat kon volgens de overheid niet onopgemerkt blijven, en dus werd ook de naam van de school veranderd. Van nu af aan zat je op de ‘Basisschool.’  En niet langer in een klas, maar in een groep (het verschil tussen een ‘klas’ en een ‘groep’ is me nog steeds niet duidelijk). En als je tegenwoordig kinderen ‘juf’ hoort roepen, weet je meteen dat die ook jaren achterlopen. Een juf is tegenwoordig namelijk een ‘docent basisonderwijs.’  Tenminste, als die term nog gebruikt wordt, want daarna kwam de ‘Brede School,’ en tegenwoordig is er dus het IKC. Wie weet heten juffen en meesters daar weer heel anders. Wat is zo’n IKC? Ik zocht het op: ‘Een IKC is een voorziening voor kinderen van tenminste 0-12 jaar, waar zij gedurende de dag komen om te leren, spelen, ontwikkelen en ontmoeten.’ Als ik zo’n omschrijving lees, denk ik niet meteen: dat is iets heel anders dan een school.

Niet meer bij te houden

Wat ik wel weet is dat het voor de gewone burger steeds moeilijker wordt om het bij te houden. Want ook van zo’n IKC komen nog steeds leerlingen waarvan zo’n 20% zich ontwikkelt tot analfabete burger. Mensen dus, die het al moeilijk vinden om het woord ‘school’ te lezen, en waarvan je niet kan verwachten om steeds weer nieuwe namen en ingewikkelde afkortingen te leren. Tegelijk verwacht de overheid steeds meer dat die burgers zichzelf moeten redden in het kader van de ‘Participatiemaatschappij.’ Diezelfde overheid is dan weer verbaasd als steeds meer mensen worden aangemerkt als ‘kwetsbaar.’ Daar ontwikkelt ze dan dure speciale programma’s voor. Om die nog enigszins betaalbaar te houden, worden daar veel ‘vrijwilligers’ voor ingezet.

Dat er vrijwilligers zijn is natuurlijk prachtig en helaas nodig. Ik ontmoet echter veel vrijwilligers die deze ‘kwetsbaren’ moeten begeleiden, maar die zeggen dat ze zelf het ondertussen ook allemaal niet meer bij kunnen houden omdat alles bij de overheid steeds zo snel verandert. Die daar wanhopig van worden. Boos de garage uitlopen en naar de concurrent gaan kan bij de overheid natuurlijk niet, maar ik zie wel steeds meer mensen die afhaken. Die het allemaal niet meer kunnen of willen volgen.

Ik zou daarom tegen de overheid willen zeggen: kijk bij de volgende beleidsvernieuwing eerst eens naar Volkswagen. Bij Volkswagen geldt: ‘Een Golf is een Golf is een Golf.’ Hoeveel er ook verandert. Natuurlijk herkennen de experts iedere jaargang en iedere versie aan speciale toevoegingen, en is iedere versie moderner dan de vorige, maar het brede publiek wordt daar niet mee lastig gevallen. De gewone Nederlander stapt naar de gewone garage om een gewone Golf te kopen, en die redt zich daar prima mee, analfabeet of niet.