In augustus 2010 besloot ik te stoppen met betaald ‘communicatiewerk’. Dat deed ik om persoonlijke en vakinhoudelijke redenen. Eén van mijn grootste zorgpunten was het ‘communicatievakgebied’. Ik voelde mee met collega’s die geen werk ‘in de communicatie’ meer konden vinden en ook met hen, die hun continuïteit en tarieven zagen dalen. Ik maakte me zorgen over de groeiende kloof tussen communicatieonderwijs én -praktijk.
Na onderzoek en gesprekken met verschillende actoren bleek, dat mijn persoonlijke vragen over ‘communicatie’ niet alleen mijn persoonlijke vragen waren, maar algemeen leefden en gedeeld werden.
Fasen
Toen ik, samen met anderen, in 2011 als een vlag op de maan ‘Commbat’ in het communicatielandschap had geplant, kwam met horten en stoten een beweging op gang. Was het naïef om te denken dat inhoudelijke discussies iets zouden toevoegen aan het vakgebied? Lang niet voor iedereen was het antwoord op die vraag positief. Het bleek niet makkelijk om ergens binnen te komen. Een reeks World Cafés later was de consensus, dat die waarde er wel degelijk was. Al was het alleen al, omdat er vragen werden gesteld over hoe ‘communicatie’ als volwaardige professie in de praktijk beoefend wordt.
Vervolg
We slaan een aantal jaren over. In december 2016 kwam ik terecht bij Kenniscentrum EVC/ Examenkamer. Alle zorgen en overwegingen over de communicatiebranche waren ook hier al jarenlang bekend. Want wat dóet een communicatieadviseur, een voorlichter, een journalist of een webmaster eigenlijk? En wat maakt zijn/haar rol nu zo bijzonder? Op welk niveau ben je een professional in deze rollen en hoe bepaal je dat? Wat is er nodig om in de arbeidsmarkt te laten zien wat je kunt, hoe je kunt groeien en wat je hiermee waard bent? En vooral: welk prijskaartje hangt daaraan en kun je daarmee een inkomen verdienen? Wat verdienen professionals in de communicatiebranche eigenlijk en hoe weten werk- of opdrachtgevers dat jíj de geschikte kandidaat voor hun opdracht bent? Of andersom: hoe weet je dat niet iedereen geschikt is voor een opdracht of rol?
CommTop
Buiten de branche werd gewezen op de duidelijke profilering in andere branches. Makelaars, hypotheekadviseurs, financiële adviseurs, fysiotherapeuten, verpleegkundigen, ze hebben allemaal herkenbare ‘rollen’. Die hebben een aantal kenmerken gemeen, namelijk: hbo+ niveau, duidelijkheid over specifieke kennis en kunde en het blijven ontwikkelen met aanvullende opleidingen, gerelateerd aan de ontwikkelingen in de praktijk. Het is voortaan het doel, bestaansrecht en de ambitie van CommTop, om dit ook in de communicatiebranche herkenbaar te maken! Met dit convenant ontstond de noodzaak om ook de EQF (European Quality Framework) standaard voor de communicatiebranche te ontwikkelen. Juist omdat deze branche als enige nog geen branchestandaard had en als zodanig niet herkenbaar was, is CommTop hiermee aan de slag gegaan.
Arbeidsmarkt
Tijdens de afgelopen crises veranderde de arbeidsmarkt rigoureus. Vaste banen verdwenen en mensen gingen aan de slag als zzp’er. Meer dan ooit tevoren is de noodzaak ontstaan, om jezelf te ‘etaleren’ met wat ken en kun je? Door de afname van het aantal banen, opdrachten en onduidelijkheid over de kwaliteiten en niveaus van zzp’ers in de communicatiebranche nam het volume aan betaald werk dramatisch af. Als een professional niet kan aantonen wat er zo specifiek is aan communicatie, dan wordt immers in een eerste ronde al op de communicatieafdeling bezuinigd. Conjuctuurwisseling, gebrek aan uniforme definities over kwaliteiten en niveaus en IT-ontwikkelingen aan de zijde van HR en recruiters zorgden niet alleen voor de noodzaak van een inhaalslag, maar vooral voor de noodzaak tot het herpakken van de regie in deze branche. Een jammerlijke ontwikkeling, omdat juist bij conjuncturele bewegingen de communicatiebranche – door inzet van inzicht en expertise – uitstekende kansen biedt om bedrijven optimaal te laten functioneren.
Ik voelde daarom de noodzaak om voortvarend de positie van de communicatiebranche en de vakkennis van de professional in de Nederlandse markt af te stemmen op de ontwikkeling van vraag en aanbod.
Herinrichting stichting
Stichting CommTop is nu ingericht als een branche-overstijgend instituut dat als enige kan en mag certificeren volgens de Europese normen (EQF/NLQF). We pasten de statuten in december 2017 aan, waarbij CommTop een stichting werd, die zich als taak stelt het ontwikkelen, beschrijven, bewaken en borgen van de branchestandaard. Een stichting vóór en ván de communicatiebranche, waarvan iedere professional tevens impliciet eigenaar is. In het verlengde van die stichting gingen de verschillende ‘actoren’ aan de slag. Een ingewikkelde, maar naar nu blijkt geen onmogelijke opdracht. Er is nu een register of meetlat, waarmee iedere professional zich volgens de Europese – en nu ook specifiek Nederlandse – branchestandaard voor de communicatiebranche kan laten certificeren en (laten) meten. Hierdoor kunnen opleiders ook beter duiden op welk niveau zij opleidingen aanbieden. En niet te vergeten: er zijn inmiddels digitale ontwikkelaars bezig die vraag en aanbod ‘matchen’. Dat kan nu ook voor professionals in de communicatiebranche.
De regie
Het is nu mogelijk om de regie over invulling van vacatures en opdrachten weer terug te veroveren. Met de juiste tarieven en voorwaarden. Dat is een unieke kans op winst voor iedereen, die CommTop biedt. Ik nodig iedere professional in de branche van harte uit, om die kans te benutten. Daarvan profiteert elke professional en de gehele branche, ook met het oog op de broodnodige professionalisering van de branche in de toekomst.
DE MUIS…
geef ik door aan Chhetri Ober, onderwijspartner van CommTop.
[1] 20160322-EVC-StvdA-overheid-afspraken en 20161108 Convenant ter stimulering van het erkennen van eerder verworven competenties als onderdeel van een leven lang leren)